ఇంటర్ బొర్డు నుంచి దిశ వరకు
హైద్రాబాద్, డిసెంబర్ 31,
నిరంతరం సాగిపోతుండే కాల గమనంలో మరో ఏడాది ముగిసిపోతోంది. కోటి ఆశలతోటి కొత్త సంవత్సరంలోకి అడుగు పెడుతున్నాం. ఈ నేపథ్యంలో 2019 ఏడాదిలో తెలంగాణ రాష్ట్రంలో ఎన్నో పరిణామాలు చోటు చేసుకున్నాయి. వీటిలో ఏళ్లనాటి కలలు సాకారం చేసిన ఆనందభరిత సంఘటనలు ఉన్నాయి. అదే సమయంలో అధికారుల తప్పిదాలు, వ్యక్తిగత అజాగ్రత్తలతో బతుకును విషాదం చేసుకున్న దుర్ఘటనలూ ఉన్నాయి. ఇక తిరిగిరాని ఈ ఏడాదిలో జరిగిన పరిణామాల దొంతరలను ఓ సారి తడిమి చూసుకుంటే....ముగిసిన ఏడాది ఏప్రిల్‌లో ప్రధానమైన వివాదం.. ఇంటర్ పరీక్షా ఫలితాల విడుదలలో నెలకొంది. ఆ నెల 18న విడుదలైన ఇంటర్ ఫలితాల్లో గందర గోళంతో కొంత మంది విద్యార్థులు ఆత్మహత్యలకు పాల్పడడం సమస్య తీవ్రతను చాటుతోంది. టాపర్లకు సైతం సున్నా మార్కులు లేదా ఫెయిల్, పరీక్షకు హాజరైనా గైర్హాజరైనట్లు చూపించడం వంటి తప్పులు చాలా వెలుగు చూశాయి. తొలుత తల్లిదండ్రులు ఇంటర్ బోర్డు కార్యాలయం ముందు ఆందోళన చేసి, అధికారులను నిలదీసినా వారు తమ తప్పును సమర్థించుకోవడంతో గతిలేక కొంత మంది విద్యార్థులు మానసిక క్షోభతో ఆత్మహత్యలకు పాల్పడ్డారు. పోలీసుల అంచనాల ప్రకారం.. ఫలితాలు విడుదలయ్యాక కనీసం 8 మంది మరణించారని అంచనా.దీనిపై ప్రభుత్వం వ్యవహరించిన తీరు కూడా తీవ్ర విమర్శలకు దారి తీసింది. ప్రధాన తప్పిదం జరిగినా ఇందుకు కారణమైన ఇంటర్ బోర్డు కార్యదర్శిపై అప్పటికప్పుడు ఎలాంటి చర్యలూ తీసుకోలేదు. మరోవైపు, ఇంటర్ బోర్డు ఫలితాల విడుదలకు సాఫ్ట్‌వేర్ సమకూర్చిన గ్లోబరీనా సంస్థకు, కేటీఆర్‌కు సంబంధముందని ఆరోపణలు వెల్లువెత్తాయి. ఈ మొత్తం వ్యవహారంపై సీఎం కూడా ఆలస్యంగా స్పందించడం గమనార్హం. తర్వాత కేసీఆర్ దీనిపై సమీక్ష జరిపి ఈ ఏడాది ఇంటర్మీడియట్ పరీక్షలలో ఫెయిలైన 3.28 లక్షల మంది విద్యార్థులకు ఎలాంటి ఫీజు తీసుకోకుండా రీవెరిఫికేషన్, రీకౌంటింగ్ చేయాలని అధికారులను ఆదేశించారు. విద్యాసంవత్సరం కోల్పోకుండా ఈ ప్రక్రియంతా వీలైనంత వేగం పూర్తికావాలని సూచించారు.తెలంగాణకు జీవనాడి లాంటి కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టు ప్రారంభోత్సవం ఈ ఏడాదిలోనే జరిగింది. జూన్ 21న అప్పటి గవర్నర్ నరసింహన్, మహారాష్ట్ర సీఎం ఫడణవీస్, ఏపీ సీఎం జగన్‌తో కలిసి ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ ప్రారంభోత్సవం చేశారు. రూ.80 వేల కోట్ల అంచనాలతో చేపడుతున్న ఈ ప్రాజెక్టు రాష్ట్రానికి ఆర్థిక భారమని ప్రతిపక్షాలు విమర్శిస్తున్నప్పటికీ.. కేసీఆర్ ఎక్కడా వెనక్కి తగ్గలేదు. ఈ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా తెలంగాణలోని 13 జిల్లాలకు ప్రయోజనం చేకూరనున్నట్లు ప్రభుత్వం మొదటినుంచి చెబుతోంది. ఈ ప్రధాన కార్యక్రమంలో భాగంగా మూడు రాష్ట్రాల సీఎంలు ఒకే వేదికను పంచుకోవడం ప్రత్యేక ఆకర్షణగా నిలిచింది. తెలుగు రాష్ట్రాల గవర్నర్ నరసింహన్, ఏపీ, మహారాష్ట్ర సీఎంలు, మంత్రులు, అధికారులు సమక్షంలో ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ ఈ ప్రాజెక్టును జాతికి అంకితం చేశారు.అయితే, ఈ ప్రాజెక్టు నిర్మాణంలో కీలక పాత్ర పోషించిన నీటి పారుదలశాఖ మాజీ మంత్రి టి.హరీశ్ రావు కాళేశ్వరం ప్రారంభం సందర్భంగా ఎక్కడా కనిపించకపోవడం తీవ్ర విమర్శలకు దారి తీసింది. ఈ విషయం సోషల్ మీడియాలో చర్చనీయాంశంగా మారింది. అయితే, ఈ ప్రాజెక్టు పై ట్విటర్‌లో హరీశ్ స్పందించి సరిపెట్టుకున్నారు.సచివాలయం, అసెంబ్లీ భవనాలను కొత్తగా నిర్మించాలని కేసీఆర్ ఈ ఏడాది జూన్‌లో ముందడుగు వేశారు. ఎర్రమంజిల్‌లోని చారిత్రక పాత భవనాలను కూల్చి, వాటి స్థానంలో అసెంబ్లీ, పాత సచివాలయాన్ని పడగొట్టి, అక్కడే కొత్త సచివాలయం నిర్మించాలని నిర్ణయించారు. దానికి అనుగుణంగా వాటి నిర్మాణ పనులకు కేసీఆర్ ఇదే ఏడాది జూన్ 27న శంకుస్థాపన చేశారు. ఈ మేరకు సచివాలయ భవనాన్ని ఖాళీ చేసి బూర్గుల రామక్రిష్ణారావు భవన్‌లోకి శాఖలన్నీ మార్చారు. ఈ నేపథ్యంలో కొత్త భవనాల నిర్మాణానికి వ్యతిరేకంగా కొందరు కోర్టుకెక్కడంతో అది నిలిచిపోయింది.ప్రస్తుతమున్న సచివాలయ భవనం అగ్ని ప్రమాద ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా నిర్మితం కాలేదని తదితర విషయాలను కూల్చివేతకు కారణాలుగా ప్రభుత్వం కోర్టుకు చెప్పింది. అయినా, ఈ విషయంలో తెలంగాణ సర్కారుకు ఊరట లభించలేదు. తదుపరి ఉత్తర్వులు వెల్లడించే వరకు ఎర్రమంజిల్‌ భవనాలను కూల్చొద్దని, సచివాలయం కూల్చివేత విషయంలోనూ ఇది వర్తిస్తుందని హైకోర్టు స్పష్టం చేసింది.సార్వత్రిక ఎన్నికలకు ముందు గత ఫిబ్రవరిలో రూ.1.82 లక్షల కోట్లతో ప్రభుత్వం ఓటాన్‌ అకౌంట్‌ (తాత్కాలిక) బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టింది. కానీ, సెప్టెంబర్‌లో ప్రవేశపెట్టిన పూర్తి స్థాయి బడ్జెట్‌ను రూ.1.46 లక్షల కోట్లకు తగ్గించుకుంది. దీనికి కారణం దేశ వ్యాప్తంగా ఉన్న ఆర్థికమాంద్యం అని కేసీఆర్ ప్రకటించారు. మాంద్యం ప్రభావం రాష్ట్రంపైనా ఉందని, దీనివల్ల రాబడులు తగ్గిపోయాయని, కేంద్రం నుంచి రావాల్సిన పన్నుల వాటాలు రాకపోవడంతో ఈ ఆర్థిక సంవత్సరానికి (2019-20) సంబంధించిన బడ్జెట్‌ అంచనాలను ప్రభుత్వం కుదించాల్సి వచ్చిందని వివరించారు. ఇప్పటికే ప్రారంభించిన పనులను పూర్తి చేయాలని, కొత్త పనులు చేపట్టకూడదని నిర్ణయం తీసుకున్నట్లు కేసీఆర్ చెప్పారు. అన్ని ప్రభుత్వ శాఖల్లో దుబారా ఖర్చులు కూడా తగ్గించుకోవాలని కేసీఆర్ ఆదేశాలిచ్చారు.తక్కువ భూసేకరణతో, గోదావరి జలాలను కృష్ణా నదికి చేర్చాలనే ఉద్దేశంతో ఏపీ ముఖ్యమంత్రి జగన్‌- కేసీఆర్ మధ్య జరిగిన చర్చలు ఈ ఏడాది ప్రత్యేకంగా నిలిచాయి. నదుల అనుసంధానం చేయాలని ఇరు రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రులు కేసీఆర్, జగన్ నిర్ణయించిన మేరకు.. దీని సాధ్యాసాధ్యాలపై ప్రగతి భవన్‌ వేదికగా సుదీర్ఘ చర్చలు జరిపారు. గోదావరి నీటిని కృష్ణాకు ఎక్కడ నుంచి, ఎలా తరలించాలి? భూసేకరణ తదితర విషయాలపై చర్చలు సాగాయి. ఉభయ రాష్ట్రాలకు ప్రయోజనకరంగా ఉండేలా జలాల తరలింపు, నీటి వినియోగం ఉండాలని ఇరు రాష్ట్రాల సీఎంలు నిర్ణయించారు. ఇది సాకారమయ్యే దిశగా తర్వాత ఇరు రాష్ట్రాల నీటిపారుదలశాఖ ఉన్నతాధికారులు కలిసి సమాలోచనలు కూడా జరిపారు.ఇక ఏడాది దసరా సందర్భంగా టీఎస్ ఆర్టీసీ ఉద్యోగులు చేపట్టిన సమ్మె కారణంగా ప్రజలు బాగా ఇబ్బందులు పడ్డారు. ఆర్టీసీని ప్రభుత్వంలో విలీనం చేయాలనే ప్రధాన డిమాండ్‌తో అక్టోబర్ 5 నుంచి ఆర్టీసీ కార్మికులు సమ్మెకు దిగారు. ఇది తీవ్ర రూపం దాల్చి కొంత మంది కార్మికులు ఆత్మాహుతి చేసుకొనేదాకా వెళ్లింది. 52 రోజులపాటు జరిగిన ఆందోళనల్లో కొంత మంది కార్మికులు మరణించారు. ఈ కాలమంతా ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ ఎక్కడా వెనక్కి తగ్గలేదు. పైగా, ఆర్టీసీ ముగిసిన చరిత్రేనని, ఇక దాన్ని నడపడం ప్రభుత్వం వల్ల కాదంటూ ప్రకటించేశారు. అప్పుల భారం వల్ల ఆర్టీసీ సంస్థ మనుగడ సాధ్యం కాదని, ఇక ప్రజా రవాణాను ప్రైవేటు పరం చేస్తామని తేల్చి చెప్పేశారు.దీంతో కార్మికుల్లో ఆవేశం తగ్గిపోయి, సమ్మె విరమించేశారు. ఓ దశలో కార్మికులు తామను విధుల్లోకి తీసుకోవాలంటూ ప్రభుత్వాన్ని బతిమాలుకోవాల్సి వచ్చింది. ఎట్టకేలకు కార్మికులను తిరిగి ఉద్యోగాల్లోకి తీసుకొని, చివరికి వారిని బుజ్జగించారు. దీంతో సమ్మె మొదట్లో ప్రభుత్వంపై కార్మికుల్లో ఏర్పడ్డ వ్యతిరేకత, చివరికి ఇష్టంగా మారింది.నవంబరు నెలలో జరిగిన దిశ హ‌త్యాచారం కేసుతో దేశ వ్యాప్తంగా నిరసనలు భగ్గుమన్నాయి. ఈ దుర్ఘటనలో న‌లుగురు నిందితులను పోలీసులు ఎన్‌కౌంటర్‌‌లో చంపేశారు. నేరం జరిగిన 10 రోజులు దాటకుండా నిందితులను మట్టుబెట్టడంపై దేశ వ్యాప్తంగా హర్షాతిరేకాలు వెల్లువెత్తాయి. తెలంగాణ పోలీసులకు దేశమంతా బ్రహ్మరథం పట్టింది. పలువురు జాతీయ స్థాయి నాయకులు దీనిపై సానుకూలంగా స్పందించారు. కానీ, మానవహక్కుల ఉద్యమకారులు ఈ ఎన్‌కౌంటర్ వ్యవహారానికి వ్యవతిరేకంగా చేస్తున్న పోరాటం ఇంకా కొనసాగుతోంది. కొద్ది రోజుల క్రితం ఈ ఘటనపై విచారణ కోసం సుప్రీంకోర్టు ఉన్నతస్థాయి కమిషన్‌ను నియమించింది.దీనికి అతి కొద్ది రోజుల ముందే ఆసిఫాబాద్ జిల్లాలో సమత హత్యాచారం జరిగింది. ముగ్గురు కామాంధులు ఓ గిరిజన మహిళపై అత్యాచారానికి పాల్పడి హత్య చేశారు. ఈ రెండు ఘటనలు కొద్ది రోజుల వ్యవధిలోనే జరగడంతో మహిళల భద్రతపై రాష్ట్రంలో ఆగ్రహావేశాలు పెల్లుబికాయి.