ఈరోజు కూర్మ ద్వాదశ
కూర్మ ద్వాదశిని కూర్మ అవతారం అయిన విష్ణు యొక్క పండుగ . విష్ణు దశావతారాల లో రెండవ అవతారం కుర్మా అవతారం. దీని పుష్య మాసం లో ని శుక్ల పక్ష ద్వాదశి రోజు జరుపుకుంటారు .దీని ముందు రోజు వైకుంఠ ఏకాదశి పర్వదినం ,దీనిని ముక్కోటి ఏకాదశి అని లేదా పూష పుత్ర ఏకాదశి అని కూడా పిలుస్తారు.
కూర్మ ద్వాదశి వేరు కూర్మ జయంతి వేరు, కొంత మంది రెండు ఒక్కటిగా భావిస్తారు.విష్ణు ఆలయాల లో స్పెషల్ పూజలు చేస్తారు . ముఖ్యంగా ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో ని శ్రీకాకుళం లో వెలసిన శ్రీకూర్మం కూర్మనాథ స్వామి ఆలయం లో వేడుకలు బాగా చేస్తారు.కూర్మ అవతారం లో విష్ణు వున్నా ఏకైక ఆలయం అది.
కూర్మ ద్వాదశి విష్ణువు యొక్క కూర్మ అవతారానికి అంకితం చేయబడిన ఒక వ్రతం.
కూర్మా (తాబేలు) విష్ణువు యొక్క రెండవ అవతారం. విష్ణువు యొక్క ఇతర అవతారాల మాదిరిగానే, కూర్మా సంక్షోభ సమయంలో విశ్వ సమతుల్యతను పునరుద్ధరించడానికి కనిపిస్తుంది. అతని ఐకానోగ్రఫీ ఒక తాబేలు, లేదా సాధారణంగా సగం మనిషి-సగం తాబేలు. ఇవి చాలా వైష్ణవ ఆలయ పైకప్పులలో లేదా గోడ ఉపశమనాలలో కనిపిస్తాయి.
కూర్మ యొక్క మొట్టమొదటి వృత్తాంతం శతాపాత బ్రాహ్మణ (యజుర్ వేదం) లో కనుగొనబడింది, ఇక్కడ అతను ప్రజాపతి-బ్రహ్మ యొక్క ఒక రూపం మరియు సముద్రా మంతన్ (విశ్వ మహాసముద్రం యొక్క చర్నింగ్) తో సహాయం చేస్తాడు. పురాణాలు మరియు పురాణాలలో, పురాణం విస్తరించి అనేక వెర్షన్లుగా అభివృద్ధి చెందింది, కూర్మ విష్ణువు అవతారంగా మారింది. అతను (మందారా పర్వతం) కు పునాదికి మద్దతుగా తాబేలు లేదా తాబేలు రూపంలో కనిపిస్తాడు.
దేవతలు మరియు రాక్షసులు కలిసి దైవ సర్పం వాసుకితో తాడు (సముద్రా మంతన్) తో సముద్రం చిందరవందర చేస్తారు, మరియు మంచి మరియు చెడు విషయాల కలయికను ఈ విషయం తొలగిస్తుంది. ఇతర ఉత్పత్తులతో పాటు, ఇది శివుడు తాగే విషాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తుంది మరియు దానిని అతని గొంతులో ఉంచుతుంది, మరియు అమరత్వం అమృతాన్ని రాక్షసులు పట్టుకుని పారిపోతాయి. కూర్మావతారం, హిందూ పురాణాల ప్రకారం, రాక్షసులను మోహింపజేయడానికి మోహిని అనే స్త్రీలింగంగా మారుతుంది. వారు ఆమె కోసం పడతారు. వారు ఆమెను అమృతాన్ని తీసుకోమని అడుగుతారు, దయచేసి వారి భార్యగా ఉండి, వాటి మధ్య ఒక్కొక్కటిగా పంపిణీ చేయండి. మోహిని-విష్ణు తేనె కుండను తీసుకొని దేవతలకు ఇస్తాడు, తద్వారా చెడు శాశ్వతంగా మారకుండా నిరోధిస్తుంది మరియు మంచిని కాపాడుతుంది.
కూర్మ పురాణం వేద గ్రంధాలలో కనిపిస్తుంది, మరియు పూర్తి వెర్షన్ యజుర్వేదంలోని శతాపాత బ్రాహ్మణంలో కనిపిస్తుంది. వేద యుగంలో, మత్స్య మరియు వరాహ వంటి, కూర్మ ప్రజాపతి బ్రహ్మతో సంబంధం కలిగి ఉంది మరియు విష్ణువుతో సంబంధం లేదు. విష్ణువు అవతారంగా కూర్మను అనుబంధించిన మొదటి సూచన రామాయణం మరియు మహాభారతంలో కనిపిస్తుంది. అయితే, ఈ లింకులు అస్పష్టంగా ఉన్నాయి, ఎందుకంటే కూర్మను అకుపారా వంటి ఎపిటెట్స్ సూచిస్తాయి. పురాణాలలో మాత్రమే, కూర్మ మరియు మత్స్య రెండూ విష్ణువుతో ప్రత్యేకంగా మరియు స్పష్టంగా ముడిపడి ఉన్నాయి.
వేద గ్రంథాలలో కూర్మా అనేది ఒక సంకేత కాస్మోగోనిక్ పురాణం. అతను నిరంతర సృజనాత్మక కార్యకలాపాలకు పునాది సూత్రాలు మరియు మద్దతు యొక్క అవసరాన్ని సూచిస్తుంది. శతాపాత బ్రాహ్మణంలోని 6.1.1 మరియు 7.5.1 విభాగాలలో, కూర్మ ఆకారం భూమి యొక్క అర్ధగోళ ఆకారాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది మరియు ఇది అగ్ని బలిపీఠం రూపకల్పనలో భాగంగా చేస్తుంది. అతన్ని జలాల ప్రభువుగా కూడా పరిగణిస్తారు, తద్వారా వరుణుడికి ప్రతీక. ఈ ప్రారంభ హిందూ గ్రంథాలలో, వరుణుడు మరియు దేవత భూమిని భార్యాభర్తలుగా పరిగణిస్తారు, ఈ జంట అనేక జీవిత రూపాలను సృష్టించడానికి మరియు పోషించడానికి ఒకరిపై ఒకరు ఆధారపడతారు. కుమ్మ, కశ్యప మరియు కచపా వంటి ప్రత్యామ్నాయ పేర్లు వేద సాహిత్యంలో ఉన్నాయి, అలాగే ప్రారంభ బౌద్ధ పురాణాలైన జాతక కథలు మరియు జైన గ్రంథాలు కూడా ఉన్నాయి, ఇవి తాబేలు లేదా తాబేలును కూడా సూచిస్తాయి.
*కూర్మ ద్వాదశి*
07 జనవరి 2020 మంగళవారం
25 జనవరి 2021 సోమవారం
14 జనవరి 2022 శుక్రవారం