జీఎస్ఎల్వీ-10  ఫెయిల్
నెల్లూరు, ఆగస్టు  12,
ఇండియ‌న్ స్పేస్ రీసెర్చ్ ఆర్గ‌నైజేష‌న్ (ఇస్రో)కు చెందిన జియోసింక్ర‌నస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికిల్ (GSLV) Gisat-1 శాటిలైట్‌ను నిర్దేశిత క‌క్ష్య‌లో ప్ర‌వేశపెట్ట‌డంలో విఫ‌ల‌మైంది. నాలుగు నిమిషాల 55 సెక‌న్ల‌పాటు ప్ర‌యోగం ఊహించిన విధంగానే సాగినా.. ఆ త‌ర్వాత స‌డెన్‌గా ఫెయిలైంది. క్ర‌యోజెనిక్ స్టేజ్‌లో ప్ర‌యోగం విఫ‌ల‌మైన‌ట్లు ఇస్రో చైర్మ‌న్ కే శివ‌న్ వెల్ల‌డించారు. అస‌లు ఈ క్ర‌యోజ‌నిక్ స్టేజ్ ఏంటి? ఆ క్ష‌ణంలో ఏం జ‌రిగింది అన్న‌ది ఒక‌సారి చూద్దాం.స‌తీష్ ధావ‌న్ స్పేస్ సెంట‌ర్ నుంచి గురువారం ఉద‌యం జీఎస్ఎల్‌వీ పైకి ఎగిరింది. మొద‌ట్లో అంతా స‌వ్యంగానే సాగింది. బూస్ట‌ర్లు స‌రిగ్గానే మండాయి. మొద‌టి, రెండో స్టేజీలు కూడా ప్లాన్ చేసిన‌ట్లే జ‌రిగాయి. రాకెట్ పైకి ఎగిరిన‌ 4 నిమిషాల 55 సెక‌న్ల త‌ర్వాత రెండో స్టేజ్ ముగిసే స‌మ‌యంలో క్ర‌యోజ‌నిక్ ఇంజిన్‌ను ప్రారంభించారు. అయితే ఇక్క‌డే రాకెట్ అదుపు త‌ప్పింది. క్ర‌మంగా త‌న వేగాన్ని కోల్పోతూ కిందికి రావ‌డం ప్రారంభ‌మైంది. కొన్ని నిమిషాల త‌ర్వాత ఈ ప్ర‌యోగం విఫ‌ల‌మైన‌ట్లు ఇస్రో ప్ర‌క‌టించింది. క్ర‌యోజనిక్ స్టేజ్‌లో సాంకేతిక లోపం కార‌ణంగా ఈ ప్ర‌యోగం పూర్తి కాలేద‌ని ఇస్రో చైర్మ‌న్ శివ‌న్ వెల్ల‌డించారు.స్పేస్ లాంచ్ వెహికిల్స్‌లో క్ర‌యోజ‌నిక్ అనేది చివ‌రి ద‌శ‌. అతి త‌క్కువ ఉష్ణోగ్ర‌త‌ల ద‌గ్గ‌ర కూడా ప‌ని చేస్తూ.. ఇవి అధిక బ‌రువు ఉన్న శాటిలైట్ల‌ను క‌క్ష్య‌లో ఉంచుతుంది. ఈ క్ర‌యోజ‌నిక్ ఇంజిన్‌.. ద్ర‌వ‌రూప్ ఆక్సిజ‌న్‌, ద్ర‌వ‌రూప హైడ్రోజ‌న్‌ల‌ను ప్రొపెల్లెంట్లుగా ఉప‌యోగించుకుంటుంది. ఈ రెండూ వేర్వేరు ట్యాంక్‌ల‌లో నిల్వ చేసి ఉంటాయి. అక్క‌డి నుంచి బూస్ట‌ర్ పంపులు వాటిని ట‌ర్బో పంప్‌లోకి పంపిస్తాయి. ఈ స్టేజ్‌లోనే ఈ ప్ర‌యోగం విఫ‌ల‌మైంది. అయితే సాంకేతిక లోపం కార‌ణంగా ఇలా జ‌రిగింద‌ని ఇస్రో చైర్మ‌న్ చెప్పినా.. క‌చ్చితంగా ఆ స‌మ‌స్య ఏంట‌ని మాత్రం ఆయ‌న వెల్ల‌డించ‌లేదు.
చాలా ఆల‌స్యం.. ఇప్పుడు ఫెయిల్‌
నిజానికి ఈ ప్ర‌యోగం గ‌తేడాది మార్చి 5నే చేయాల్సి ఉంది. అయితే సాంకేతిక కార‌ణాల వ‌ల్ల అప్పుడు చేయ‌లేదు. ఆ త‌ర్వాత క‌రోనా మ‌హ‌మ్మారి కార‌ణంగా ఇది వాయిదా ప‌డుతూ వ‌చ్చింది. ఈ ఏడాది మార్చి 28న లాంచ్ చేయాల‌ని భావించినా.. చిన్న సాంకేతిక స‌మ‌స్య కార‌ణంగా ఏప్రిల్‌కు, ఆ త‌ర్వాత మే నెల‌కు వాయిదా వేశారు. దీంతో Gisat-1 లాంచ్ దాదాపు ఏడాదిన్న‌ర ఆల‌స్యంగా జ‌రిగింది. ఇప్పుడు మొత్తంగా ప్ర‌యోగ‌మే విఫ‌ల‌మైంది.ఈ Gisat-1 శాటిలైట్ అంత‌రిక్షం నుంచి ఓ నిఘా నేత్రంగా ప‌ని చేస్తుంది. ఇందులోని హైరెజ‌ల్యూష‌న్ కెమెరాలు.. ఎప్ప‌టిక‌ప్పుడు ఇండియా భూభాగం, స‌ముద్ర తీరాల‌పై ఓ క‌న్నేసి ఉంచుతాయి. ముఖ్యంగా రక్ష‌ణ రంగానికి స‌రిహ‌ద్దుల‌పై ఎప్ప‌టిక‌ప్పుడు స‌మాచారాన్ని అందించ‌డానికి ఈ Gisat-1 బాగా ఉప‌యోగ‌ప‌డుతుంది. అంతేకాకుండా ప్ర‌కృతి విప‌త్తుల‌ను ముందుగానే అంచ‌నా వేయ‌డానికి కూడా ఈ శాటిలైట్ ప‌నికొస్తుంద‌ని భావించారు.