నెల్లూరు, అక్టోబరు 3, 
భారతదేశం  ఆర్బిటర్ క్రాఫ్ట్ ప్రొపెల్లెంట్ అయిపోయింది.  దాని బ్యాటరీ సురక్షిత పరిమితిని మించి ఖాళీ అయింది, దేశ తొలి అంతర్ గ్రహమిషన్ 'మంగల్యాన్' ఎట్టకేలకు తన సుదీర్ఘ ఇన్నింగ్స్‌ను పూర్తి చేసి ఉండవచ్చనే ఊహాగానాలకు ఆజ్యం పోసింది.రూ. 450 కోట్ల విలువైన మార్స్ ఆర్బిటర్ మిషన్ నవంబర్ 5, 2013న పిఎస్ ఎల్‌వి-సి25లో ప్రయోగించారు. ఎంఓఎం అంత రిక్ష నౌకను సెప్టెంబరు 24, 2014న దాని మొదటి ప్రయత్నంలో విజయవంతంగా మార్టిన్ కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టారు. ప్రస్తుతం, ఇంధ నం మిగిలి లేదు. ఉపగ్రహ బ్యాటరీ ఖాళీ అయిందని భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) వర్గాలు పిటిఐకి తెలిపాయి. లింక్ పోయింది. అయితే, ఇక్కడ ప్రధాన కార్యాలయం ఉన్న దేశ జాతీయ అంతరిక్ష సంస్థ నుండి అధికారిక సమాచారం లేదు. ఇస్రో ఎంఓఎం వ్యోమనౌకపై కక్ష్యలో విన్యాసాలు చేస్తూ గతంలో రాబోయే గ్రహణాన్ని నివారించడానికి దానిని కొత్త కక్ష్యలోకి తీసుకువెళ్లింది.కానీ ఇటీవల ఏడున్నర గంటల పాటు కొనసాగే గ్రహణాలతో సహా బ్యాక్-టు-బ్యాక్ గ్రహణాలు ఉన్నాయి, అధికారులు చెప్పారు, వృద్ధాప్య ఉపగ్రహంలో ఉన్న ప్రొపెల్లెంట్ అంతా వినియోగించబడిందని పేర్కొంది. శాటిలైట్ బ్యాటరీ కేవలం ఒక గంట మరియు 40 నిమిషాల గ్రహణ వ్యవధిని నిర్వహించడానికి రూపొందించబడింది కాబట్టి, సుదీర్ఘ గ్రహణం సురక్షిత పరిమితిని మించి బ్యాట రీ ని ఖాళీ చేస్తుందని మరొక అధికారి తెలిపారు.మార్స్ ఆర్బిటర్ క్రాఫ్ట్ దాదాపు ఎనిమిదేళ్ల పాటు పని చేసిందని, దాని రూపొందించిన ఆరు నెలల మిషన్ జీవితానికి మించి పనిచేశారని ఇస్రో అధికారులు గుర్తించారు. ఇది తన పనిని పూర్తి చేసింది. గణనీయమైన శాస్త్రీయ ఫలితాలను ఇచ్చిం దని వారు చెప్పారు. మిషన్ యొక్క లక్ష్యాలు.. ప్రధానంగా సాంకేతికమైనవి , ప్రయాణ దశలో తగినంత స్వయంప్రతి పత్తితో పని చేయగల మార్స్ ఆర్బిటర్ స్పేస్‌క్రాఫ్ట్ రూపకల్పన, సాక్షాత్కారం  ప్రయోగాన్ని కలిగి ఉన్నాయి; మార్స్ కక్ష్య చొప్పిం చడం లేదా సంగ్రహించడం, మార్స్ చుట్టూ కక్ష్యలో దశ. వాతావరణ ప్రక్రియలు, ఉపరితల ఉష్ణోగ్రత వాతావరణ తప్పించుకునే ప్రక్రియపై డేటాను సేకరించే ఐదు శాస్త్రీయ పేలోడ్‌లను (మొత్తం 15 కిలోలు) తీసుకువెళ్లారు.మార్స్ కలర్ కెమెరా (ఎంసిసి), థర్మల్ ఇన్‌ఫ్రారెడ్ ఇమేజింగ్ స్పెక్ట్రోమీటర్ (టిఐ ఎస్‌), మార్స్ కోసం మీథేన్ సెన్సార్ (ఎంఎస్ ఎం ), మార్స్ ఎక్సోస్పిరిక్ న్యూట్రల్ కంపోజిషన్ ఎనలైజర్ (ఎంఇఎన్‌సిఏ)  లైమాన్ ఆల్ఫా ఫోటోమీటర్ (ఎల్ఏపి) అనే ప‌రిక‌రాలు ఉప‌యోగించారు. ఎంఓఎం ఖర్చు-ప్రభావం, తక్కువ వ్యవధిలో సాక్షాత్కారం, ఆర్థిక మాస్-బడ్జెట్, ఐదు భిన్నమైన సైన్స్ పే లోడ్ ల సూక్ష్మీకరణ వంటి అనేక అవార్డులతో ఘనత పొందిందని ఇస్రో అధికారులు సూచించారు.ఎంఓఎం తాలూకు అత్యంత దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్య జ్యామితి ఎంసిసి దాని సుదూర బిందువు వద్ద మార్స్ యొక్క 'పూర్తి డిస్క్' యొక్క స్నాప్ షాట్‌లను మరియు సమీప స్థానం నుండి సూక్ష్మ వివరాలను తీయడానికి వీలు కల్పించింది. ఎంసిసి వెయ్యి కంటే ఎక్కువ చిత్రాలను రూపొందించింది మార్స్ అట్లాస్‌ను ప్రచురించింది.ఇంతలో, రెడ్ ప్లానెట్‌కు ఫాలో-ఆన్ మంగళయాన్ మిషన్‌పై ప్రణాళికలు ఇంకా దృఢపరచబడలేదు. భవిష్యత్ మార్స్ ఆర్బిటర్ మిషన్ (ఎంఓఎం-2) కోసం ఇస్రో 2016లో అనౌన్స్‌మెంట్ ఆఫ్ ఆపర్చునిటీస్‌(ఏఓ)తో వచ్చింది, అయితే రాబోయే 'గగన్‌ యాన్', చంద్రయాన్-3తో అది ఇంకా డ్రాయింగ్ బోర్డులో ఉందని అధికారులు అంగీకరించారు. ఆదిత్య -ఎల్‌1 ప్రాజెక్ట్‌లు స్పేస్ ఏజెన్సీ  ప్రస్తుత ప్రాధాన్యత జాబితాలో ఉన్నాయి.భవిష్యత్తులో ప్రయోగ అవకాశం కోసం అంగారక గ్రహం చుట్టూ తదుపరి కక్ష్య మిషన్‌ను కలిగి ఉండాలని ఇప్పుడు ప్రణాళిక చేయబడింది. సంబంధిత శాస్త్రీయతను పరిష్కరించడానికి మార్స్ చుట్టూ ఆర్బిటర్ మిషన్ (ఎంఓఎం-2)లో ప్రయోగాలు చేయ డానికి భారతదేశంలోని ఆసక్తిగల శాస్త్రవేత్తల నుండి ప్రతిపాదనలు అభ్యర్థించబడ్డాయి. సమస్యలు మరియు విషయాలు. ప్రస్తు తానికి ఆమోదించిన జాబితాలో లేదని ఏఓ అన్నారు. ఎంఓఎం-2పై అప్‌డేట్ గురించి అడిగినప్పుడు ఒక సీనియర్ ఇస్రో అధికారి  చెప్పారు. పరిశోధన సంఘంతో విస్తృత సంప్రదింపుల ఆధారంగా మేము ప్రాజెక్ట్ ప్రతిపాదనలు మరియు పేలోడ్‌లను రూపొందించాలి" అని అధికారి తెలిపారు. ఇది ఇప్పటికీ డ్రాయింగ్ బోర్డ్‌లో ఉంది. అయితే మిషన్‌ను ఖరారు చేయడానికి మరికొన్ని వివరాలు అంతర్జాతీయ సహకారం అవసరమ‌న్నారు.