ముస్లింలకు ఎంతో పవిత్రమైన మాసం రంజాన్ మాసం శనివారం నెలవంక కనిపించడంతో రంజాన్ మాసం ప్రారంభమవుతుంది. ఈనెల 2 వ తేదీ నుండి ఉపవాస దీక్షలు ప్రారంభమవుతాయి. నెలరోజులపాటు ఈ ఉపవాస దీక్షలు కొనసాగిన అనంతరం శవ్వాల్ మాసపు నెలవంక కనిపించడంతో రంజాన్ మాసం ముగిసిన మరునాడు ఈద్గాకు వెళ్లి ప్రత్యేక ( నమాజ్) ప్రార్థన చేస్తారు. ఈ రంజాన్ నెల ముస్లీంలకు ఎంతో ప్రత్యేకమైంది. రమదాన్ లేదా రంజాన్ అనేది పండుగ పేరు కాదు. ఇస్లామిక్ క్యాలెండర్లోని 9వ నెలను రంజాన్ మాసం అని అంటారు. ఈ నెలలోనే ముస్లీంల పవిత్రగ్రంథమైన ఖురాన్ స్వర్గం నుంచి భూమికి వచ్చిందని వాళ్లు బలంగా నమ్ముతారు. మానవత్వానికి అద్దంపట్టే ధర్మ సూత్రాలు ఇస్లాంలో ఉన్నాయి. నమాజ్ దగ్గర నుంచి రోజూ అవలంభించే పద్ధతుల వరకు ఎన్నో మంచి విషయాలను ఇస్లాం నుంచి ఆదర్శంగా తీసుకోవచ్చు.   ఈ నేపథ్యంలో రంజాన్ మాసం విశిష్టత, ఉపవాస దీక్ష లాంటి అంశాల గురించి ఇప్పుడు చూద్దాం.
5 ప్రాథమిక విధులు..
రంజాన్ మాసంలో ప్రపంచంలోని ప్రతి ముస్లీం ఐదు ప్రాథమిక విధులను తప్పనిసరిగా నిర్వర్తించాలి. ఇమాన్, నమాజ్, జకాత్, రోజా, హత్ అనే విధులను విధిగా నిర్వహించాలి.
ఇమాన్.. భగవంతుడైన అల్లాహ్ పై పూర్తిగా విశ్వాసం ఉంచాలి.
నమాజ్.. ఎనిమిదేళ్లు దాటిన వారు విధిగా 5 సార్లు నమాజ్ చేయాలి.
రోజా.. ఉపవాసం దీక్ష చేయడం. ఉపవాసాన్ని అరబ్బీలో ‘సౌమ్‌’ అని, ఉర్దూ భాషలో ‘రోజా’ అనీ పిలుస్తారు. ఇస్లాంలో ‘రోజా’ అంటే ఉషోదయం నుంచి సూర్యాస్తమయం వరకు ఆహారపానీయాలు సేవించకుండా మనోవాంఛలకు దూరంగా ఉండడం.
జకాత్ / సద్కా- తమ స్థోమతను బట్టి నిర్దేశించిన స్థాయిలో దానధర్మాలు చేయడం. కనీసం వార్షిక సంపాదనలో 2/5వ వంతు సాయం చేయాలి.
హజ్.. ప్రతి ముస్లిం తమ జీవితంలో ఒక్కసారైనా మక్కాలోని దైవగృహం కాబాను దర్శించాలి.
ఈ ఐదింటిలో మొదటి మూడింటి తప్పనిసరిగా ఆచరించాలి. మిగిలిన రెండింటిన ఆర్థిక స్థోమతను బట్టి పాటించాలి.
2 హజ్ యాత్ర..
నిర్దేశిత నియమాలను పాటిస్తూ కాబాను దర్శించి పునీతులు కావడమే హజ్ యాత్ర ఆంతర్యం. అయితే, ఆర్థిక స్థోమత, కుటుంబ బాధ్యతల నుంచి విముక్తలైవారా తమ జీవితకాలంలో ఒకసారైనా హజ్‌యాత్ర చేయగలగాలి. హజ్ యాత్ర తప్ప మిగతా నాలుగు అంశాలు ప్రతి ముస్లిం తప్పక పాటించాల్సిందే. వీటిలో రోజా రంజాన్ మాసంలో అత్యంత భక్తిక్షిశద్ధలతో పాటించే దీక్ష. ముస్లిం సమాజంలో ఆధ్యాత్మిక చైతన్యం వెల్లివిరుస్తుంది. రంజాన్ మాసం గురించి దివ్య ఖురాన్ 2-185 అధ్యాయంలో ఇలా తెలిపింది.
ఉపవాస దీక్ష ఎందుకు చేస్తారు..
‘పవిత్ర దివ్య ఖురాన్ గ్రంథం అవతరించిన మాసం రంజాన్. మానవులందరికీ ఇది మార్గదర్శకం. రుజు మార్గం చూపి, సత్యాసత్యాలను వేరుచేసే స్పష్టమైన ఉపదేశాలు అందులో ఉన్నాయి కాబట్టి ఆ మాసం అంతా విధిగా ఉపవాస దీక్ష పాటించాలి’. దివ్య ఖురాన్‌ను అందజేసినందుకు, మహమ్మద్‌ను ప్రవక్తగా నియమించినందుకు అల్లాహ్‌కు కృతజ్ఞతను తెలియజేయడానికి ముస్లింలు ఉపవాస దీక్ష పాటిస్తారు. రంజాన్ మాసంలో జకాత్ - సద్కాలు ఎక్కువగా జరుగుతాయి. సహనానికి ప్రతీక రంజాన్ మాసం. దీనికి ప్రతిఫలం స్వర్గం. పరస్పరం సానుభూతి కనబరిచి, ఆగ్రహావేశాలకు లోనుకాకుండా శాంతంగా, దయతో ఉండాల్సిన కాలం.
ఉపవాస దీక్ష ముఖ్య ఉద్దేశం..
పవాసదీక్ష అంటే కేవలం ఘన,ద్రవ పదార్ధాలకు దూరంగా ఉంటమే కాదు...మన జ్ఞానేంద్రియాలను నియంత్రణలో ఉంచడం. దీక్షలో ఉన్నప్పడు నోటితో అబద్దాలాడరాదు..చెవుల ద్వారా చెడు వినరాదు...కళ్లతో అశ్లీలం వంటిని చూడరాదు..మనం చేసే ప్రతి చర్య సన్మార్గంలో ఉండే విధంగా చూడటం..నెల రోజుల పాటు ఇలాంటి కఠోర నిమయం పాటించటం వలన.. ఏడాదిలో మిగిలిన 11 నెలలు పవిత్రమైన జీవినాన్ని కొనసాగించేందుకు ప్రేరణ కలుగుతుంది. తద్వారా ఆధ్యాత్మిక జీవనం కొనసాగించేందుకు మార్గం సుగమం అవుతుంది. నెలలో సూర్యోదయం నుంచి సూర్యుడు అస్తమించే వరకు ఘన, ద్రవ పదార్ధాలు తీసుకోకుండా ఉంటారు. దీని వలన స్వయంగా ఆకలి బాధ మనకు తెలుస్తుంది. ఆకలితో అలమటించే పేదవాడి బాధను మనం స్వయంగా అనుభవించడం వలన పేదవాడికి సాయం చేయాలన్న సేవా దృక్పదం మనకు అలవడుతుంది.
రంజాన్.. మానవులకు మార్గదర్శకం.. సత్యాన్ని తెలిపే ఉపదేశం రంజాన్.